Beden Olumlama (Body Positivity)

Özellikle son yıllarda, beden olumlama kavramı ruh sağlığı, toplumsal standartlar ve sosyoloji alanlarındaki birçok tartışmanın merkezinde yer alıyor. İçinde bulunduğumuz sosyal medya çağında sürekli belirli güzellik normlarına ve estetik kalıplara maruz kalıyoruz. Zaman içerisinde bu durum üzerimizde bu kalıplara uyma baskısı yaratabiliyor. Görüntüler, videolar hatta çeşitli demeçlerle güçlendirilen bu baskı, benlik algımızı ve ruh sağlığımızı etkileme gücüne sahip oluyor. İşte tüm bunların ortasında, beden olumlama hareketi bir umut ışığı olarak ortaya çıkıp bizi benliğimizi kucaklamaya ve kendimizi olduğumuz gibi sevmeye çağırıyor. Haydi birlikte beden olumlama hareketini inceleyelim.

Beden Olumlama Nedir?

Beden olumlama, kişinin bedeniyle olumlu ve takdir edici bir ilişki kurması anlamına geliyor. Her vücut tipinin doğasında var olan güzelliği ve değeri görmemiz ve onu olduğu haliyle, belirli kalıplara sokmaya çalışmadan kabul etmemiz olarak tanımlanıyor. Beden olumlama aşağıdaki kavramları temel alıyor:

• Kendini kabullenmek: Beden olumlamanın belki de en önemli noktası kişinin kendi biricikliğini, benzersizliğini, kusurlarını ve bireysel süreçlerini, farklı yaşam evrelerinde geçirdiği değişim ve dönüşümleri de kabul ederek tanıması ve kucaklaması olarak gösteriliyor. 
• Toplumsal normlara eleştirel yaklaşabilmek: Gerçekçi olmayan ve dışlayıcı güzellik standartlarını hemen kabul etmek yerine sorgulayabilmek ve benliğimize sahip çıkabilmek beden olumlamanın temelinde yer alıyor. Bu durum, aynı zamanda bu standartların ticari çıkarlardan doğduğunu ve ruh sağlığına zarar verebileceğini de fark etmeyi kapsıyor. 
• Bütünsel refahı önceliklendirmek: Beden olumlama, fiziksel görünümün ötesinde zihinsel, duygusal ve fiziksel sağlığımızı önceliklendiriyor. Zihinsel ve fiziksel esenliğin birbirine bağlı olduğunun altını çizerek bizi nasıl göründüğümüzden ziyade nasıl hissettiğimize önem vermeye teşvik ediyor.
• Çeşitliliği ve kapsayıcılığı vurgulamak: Beden olumlama her bedenin kendi hikayesi ve yolculuğu olduğunu kabul ederek bizi insan bedenlerininin boyut, şekil, renk, yaş, cinsiyet ve diğer faktörler açısından çeşitliliğini kutlamaya davet ediyor. 

Yani beden olumlama, toplumun güzellik veya “normallik” algılarına bakılmaksızın tüm bedenlerin kabul görmesini savunan sosyal ve kişisel bir anlayış. Herhangi bir ayırt edici faktörden bağımsız olarak her bireyin kendini değerli, sevilen ve güvenli biri olarak  hissetmesinin önemini vurguluyor. 

Özünde popüler kültür, medya, moda ve eğlence gibi sektörler tarafından belirlenen dışlayıcı standartlara karşı çıkarak daha kapsayıcı bir güzellik algısını teşvik ediyor. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, beden olumlama yalnızca fiziksel görünümle değil, aynı zamanda ruh sağlığıyla da yakından ilişkili. Gerçekçi olmayan standartlarla kendimizi karşılaştırmak yetersizlik, anksiyete ve depresyon gibi mental sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu bağlamda beden olumlama ruh sağlığımızın korunması için de savaşıyor. Anlayış ve şefkati teşvik ederek bedenimizi kabul etmemiz; ona nezaketle, saygıyla ve özenle yaklaşmamız gerektiğini söylüyor. 

Beden olumlamayla ilgili altını çizmemiz gereken bir diğer nokta ise sadece kendimize karşı değil diğer insanlara karşı da aynı anlayışla yaklaşmamız gerektiği. Bu hareket, nasıl kendi bedenimize kabul ve şefkatle yaklaşıyorsak diğer insanlara da öyle yaklaşmamız ve her türlü ayrımcılığa karşı durmamız gerektiğini savunuyor. 

Beden Olumlama Hareketi Nedir?

Beden olumlama kavram bazında bireysel öz saygı ve öz kabulü vurgularken beden olumlama hareketi bunun kolektif bir yansıması olarak ortaya çıkıyor. Yani beden olumlama hareketi kısıtlayıcı güzellik standartlarına ve bunlarla birlikte gelen toplumsal baskılara karşı verilen sosyal, kültürel ve politik bir tepki.

Aslında beden olumlama hareketi yeni bir başkaldırı değil. Kökenlerini büyük bedenlere karşı ayrımcı tutumlara meydan okuyan 1960’larda New York Central Park’ta gerçekleşen “Büyük Beden Kabulü” protestolarından alıyor. O günlerden itibaren gelişerek ilerleyen beden olumlama hareketi yıllar içerisinde erişim alanını da genişleterek beden ayrımcılığına karşı ırk, cinsiyet, engel, yaş ve daha birçok konuyu mücadele hareketinin bünyesine kattı. 

Beden olumlama hareketinin endüstriler, medya ve toplumsal normlar tarafından dayatılan ve gerçekçi olmayan standartlara karşı ortak sesimiz olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bu kolektif mücadele sesi, sosyal medyanın da hayatımıza dahil olmasıyla birlikte küresel bir etki alanı kazandı. Influencer’lar, ünlüler ve toplum için önemli olan bireylerin kişisel yolculuklarını, zorluklarını ve zaferlerini paylaşmalarıyla günden güne daha da güçlendi ve dayanışma duygusunu pekiştirdi. Markaların, büyük şirketlerin ve ruh sağlığı kampanyalarının da girişimleriyle beden olumlama hareketi daha da geniş alanlara yayıldı.

Beden olumlama hareketi için toplumca bu konuda bilinç kazanmamız büyük önem taşıyor. Hareketin savunucuları, çeşitli atölye çalışmaları, seminerler, yayınlar ve çevrimiçi içerikler aracılığıyla bireyleri beden utancının tehlikeleri, zihinsel esenliğin önemi ve kendini sevmenin değeri konusunda aydınlatmak konusunda çalışıyorlar. 

Güzellik standartlarını yeniden tanımlamayı ve kapsayıcılığı savunmasıyla beden olumlama hareketinin bir trendden çok daha fazlası, hatta kültürel bir devrim olduğunu söylememiz abartılı olmayacaktır. Çünkü hepimiz kendi bedenimizde görüldüğümüzü, dikkate alındığımızı, kabul edildiğimizi ve güvende olduğumuzu hissetmeyi hak ediyoruz!

Nasıl yapılır?

Beden olumlamanın hem kişisel hem de kolektif bir yolculuk olduğunun altını çizdik. Beden olumlamayı kendimiz için yapmamız çok önemli olsa da başkaları için destekleyici bir ortam oluşturmamız da aynı derecede önem taşıyor. Peki bu kişisel ve kolektif yolculukta nasıl adımlar atarak beden olumlama yapabiliriz? 

• Bedenimizle ilişkimizi tanımak: Beden olumlama yapabilmek için öncelikle bedenimize nasıl yaklaştığımızı ve onunla ilişkimizi tanımamız gerekiyor. Toplumsal baskılar, geçmiş travmalar ve kişisel deneyimler bizde bedenimize karşı nasıl duygu ve düşünceler uyandırıyor? Bu soruyu yanıtlamak kendi sesimizle dışarıdan dayatılan olumsuz sesi ayırabilmemiz için önem taşıyor. 
• Nelere maruz kaldığımız üzerinde kontrol kazanmak: Beden olumlama yolunda özellikle sosyal medyayla ilişkimizi tekrar gözden geçirmemiz gerekiyor. Gerçekçi olmayan güzellik standartlarını teşvik eden, dışlayıcı ve olumsuz benlik algısını teşvik eden içerikler paylaşan hesapları takipten çıkarmamız bize iyi geliyor. Aynı şekilde paylaşımlarımıza utandırıcı veya dışlayıcı yorumlarda bulunan kişileri engellemek de güzel bir çözüm olabiliyor!
• Öz şefkat pratikleri yapmak: Beden olumlamanın temelinde kendimizi olduğumuz gibi sevmek, kabul etmek ve kendimize nezaket ve şefkatle yaklaşmak yatıyor. Bu nedenle beden olumlama yapmak için içimizdeki eleştirel sesi daha onaylayıcı ve şefkatli bir sesle değiştirmemiz gerekiyor. 
• Öz saygıyı artıran faaliyetlerde bulunmak: Dış görünüşümüzden bağımsız olarak, bizi iyi hissettiren hobi ve etkinliklere zaman ayırmamız fiziksel ve mental boyutta kendimize bakışımızı olumlu yönde etkiliyor. Dans, sanat, spor veya meditasyon gibi aktiviteler vücudumuzla olumlu bir bağ kurmamıza yardımcı oluyor. 
• Olumsuz ifadelere meydan okumak: Hiçbirimiz bedenimize karşı yapılan olumsuz yorumlara boyun eğmek zorunda değiliz! İster bize ister başkasına yönelik olsun, kendimizi bilgi ve güvenle donatarak bu tür ifadelere karşı durabiliriz. 

Beden olumlamayı benimsemek her gün üzerine koyarak ilerlediğimiz bir süreç. Bu yolculukta sabır ve öz şefkate ihtiyaç duyuyoruz. Fakat toplumsal baskılar ne kadar kuvvetli olursa olsun, doğru bakış açısı ve kapsayıcılık sayesinde hepsine karşı güçlü bir şekilde benliklerimizi savunabiliriz!

Kendine sevgi ve kabulle yaklaşman için #RelateYanında!

Kendimizi sevmek, kabul etmek ve kendimize şefkat göstermek adeta birer kas gibi güçlendirebileceğimiz beceriler. Eğer sen de bu kaslarını güçlendirmek ve olumsuz beden algılarına karşı güçlenmek istiyorsan Relate bu yolda da senin yanında! “Eleştirel İç Sesi Susturmak”, “Kendini Sevmeyi Öğrenmek” ve “Duygusal Dayanıklılık Kazanmak” yolculuklarıyla kendinle ilişkini güçlendirebilirsin!